Stoeien met doelen

Veel leidinggevenden zie ik stoeien met vragen als: “Hoe houd ik mezelf en mijn organisatie geïnspireerd? Hoe zorg ik ervoor dat iedereen weet waar we voor staan en waar we trots op kunnen zijn? Wat is daarbij het verschil tussen een duidelijke marketing-slogan en een inspirerend droomdoel? Ik heb allerlei KPI's en resultaatdoelen gedefinieerd, maar welk droomdoel hangt daar nou boven? En welke ingrediënten kent een droomdoel?”

In één van onze trainingen voor directeuren en leidinggevenden stond laatst het formuleren van het droomdoel van je organisatie centraal. De gezamenlijke ambitie van je organisatie waar mensen iedere dag voor opstaan. We wisten dat het voor veel deelnemers niet eenvoudig zou zijn om dit goed te formuleren. Onze trainer Marc Lammers vertelde vervolgens hoe hij daar in de topsport mee omgaat. Toen gebeurde er iets onverwachts…!

De droom van topsporters is om deel te nemen aan de Olympische Spelen met als ultieme doel natuurlijk het binnenhalen van de gouden medaille van de sport waar ze alles voor opgeven. Aanvullend kunnen er nog andere belangrijke doelen worden benoemd. Zo wilden de olympische hockeysters die door Marc werden gecoacht van hockey een open, toegankelijke en sexy sport maken.

Terwijl deze sportmetafoor onze trainees hielp om aan de slag te gaan met het droomdoel van hun eigen organisatie, zorgde hij ook voor wat verwarring. Het voorbeeld zorgde er namelijk voor dat mensen op zoek gingen naar de parallel met olympisch goud. Sommigen kwamen daardoor met ideeën als 'we willen de beste zijn in de branche' of 'we willen dat onze klanten ons promoten, zodat sales overbodig wordt.'

Hoewel de parallel met de gegeven metafoor duidelijk is, zijn dit geen doelen waar mensen zich aan kunnen optrekken… “Hoe kun je er dan anders naar kijken?” was de vraag in de groep.

De manier om de juiste vertaling te maken, is via waarden. Als mens worden we in bijna alles wat we doen gestuurd vanuit onze waarden en overtuigingen. Professor Arjo Klamer van de Erasmus Universiteit heeft ontdekt dat een goed droomdoel je raakt, als er vier soorten waarden in terug komen:

• Transcendente waarden (waarden die aansluiten bij de uitdaging van de volgende generaties)
• Gemeenschapswaarden (actuele issues in de huidige samenleving)
• Sociale waarden binnen de organisatie (hoe gaan we binnen de organisatie met elkaar om?)
• Persoonlijk gerichte waarden (hoe kenmerken mensen in de organisatie zich?)

Als je door deze bril opnieuw kijkt naar de metafoor van olympisch goud, dan zou je eerste reactie kunnen zijn dat die hier niet in te lezen zijn. Toch is niets minder waar. Olympisch goud betekent natuurlijk veel meer dan 'de beste zijn'. De Olympische Spelen hebben een dusdanig belangrijke en veelomvattende betekenis dat je wel een aantal A4tjes nodig hebt om dit te vatten.

Ik ben daarom gaan surfen op de vraag 'Wat betekenen de Olympische Spelen?'. Daarbij kwam ik op prachtige verhalen van sporters en bezoekers die de Olympische Spelen hebben ervaren. Wat ze vertellen heeft alle bovenstaande waarden in zich. Je hoort dat topsporters het niet of nauwelijks over hun medaille hebben, maar dat het gaat over de eenheid die ze ervaren en over het gegeven dat sport alle naties over de wereld verbroedert. Daarnaast vinden ze het een enorme eer om hun land te vertegenwoordigen (transcendente waarden, gemeenschapswaarden). Sporters die voor de wedstrijd alleen focussen op hun vakmanschap 'alle voorbereidingen hebben we als team gedaan, nu ga ik mijn best doen om mijn beste prestatie neer te zetten' (persoonlijk gerichte waarden).

En hoe mooi is het dat bezoekers het hebben over het bijzondere gevoel dat supporters van alle landen over de wereld schouder-aan-schouder op de tribunes gebroederlijk genieten van de wedstrijden (sociale waarden).

De meest mooie uitspraken kwamen voorbij. Uitspraken waar ik, als iemand die niets met sport heeft, zelfs kippenvel van kreeg. Echt inspirerend.

Het zijn dus niet de medailles die de Olympische Spelen een mythische status geven; het gaat vooral over de olympische droom die erbij hoort.

Als je op zoek bent naar het inspirerende verhaal van jouw organisatie, dan is mijn tip om met je team eens een aantal interviews en reportages rondom de Olympische Spelen te bekijken en daarna te gaan brainstormen. “Wat is het droomdoel wat wij willen bereiken? Welke verhalen hopen we dat mensen in onze organisatie in de toekomst gaan vertellen over hun werk? Waarom vertellen we die verhalen? Welk organisatie zijn we dan? Welke klanten bedienen we dan? Op welke manier werken we samen met elkaar en met onze klanten? Wat is onze maatschappelijke relevantie? Hoe zorgen we ervoor dat het werk wat we de komende jaren doen relevant is voor de volgende generaties? Welke waarden staan hierbij centraal?”

Schroom niet om hier 1 of 2 A4-tjes aan tekst aan te wijden en als je dat gelukt is, visualiseer het dan, dat maakt het nòg krachtiger.

Veel kijk- en droomplezier!

PS: Dit filmpje wil ik je niet onthouden! > naar filmpje